مقاله شهید مطهرى و دیدگاههاى تربیتى
لینک پرداخت و دانلود در "پایین مطلب"
فرمت فایل: word (قابل ویرایش و آماده پرینت)
تعداد صفحات:55
قرآن مظهر رحمت و جلوه ربوبیت خداوند و کتاب شناخت و تربیت انسان است و به دلیل برخوردارى از چنین هویتى، مطالعه دقیق کتاب تشریع و نظام تکوین را به قصد دریافت تصور روشن و واقع بینانه از آنها به بشر توصیه مىنماید، تا از این طریق، راه تعالى و تکامل خود را هموار و زمینه تشکیل و تأمین زندگى آرمانى خویش را در دو جهان، فراهم سازند.
ناکامى و گمراهى انسان از نگاه قرآن در صحنه زندگى، به اشتباه در برنامهریزى، قانونگذارى و نظام رفتار خلاصه نمىشود، بلکه تفسیر و تلقى غیرواقع بینانه از هستى را نیز در بر مىگیرد و به همین دلیل در این کتاب مقدس، آموزش حکمت و حقایق هستى در کنار تلاوت آیات الهى، تزکیه و تعلیم وحى، به عنوان عامل مؤثر در جهت رهایى انسان از ضلالت مطرح است. (یتلوا علیهم آیاته و یزکّیهم و یعلّمهم الکتاب و الحکمة و ان کانوا من قبل لفى ضلال مبین) (جمعه/ 2)
بدین ترتیب، قرآن رسالت تعلیم و تربیت انسان را به عهده دارد و هر مفسر، پژوهنده و مربى که بدان روى آورد به گونهاى راهى به شناساندن نظام تربیتى قرآن مىجوید و به فرا خور فهم و توانش به تبیین دیدگاه هاى تربیتى این کتاب آسمانى دست مىیابد.
شهید مطهرى، از معدود دانشمندانى است که به دلیل شخصیت علمى، فلسفى و حضور جدى در حوزه مکتبهاى تربیتى و فلسفى معاصر خود و برخوردارى کامل از تمامىویژگىها و شرایط لازم براى یک مفسر، توانسته است گامهاى بلندى در راستاى تبیین و ارائه مکتب تربیتى قرآن بردارد، هر چند که تازه هاى استاد در این رابطه، هنوز در آثار مختلف ایشان پراکندهاند و ارائه نظاممند آنها همچنان یک نیاز شمرده مىشود!
از ویژگى هاى یافتههاى تربیتى شهید مطهرى از قرآن که بهره گیرى از آن براى نهادهاى پرورشى قابل توصیه مىباشد، توجه همزمان به فلسفه آموزش و پرورش و روش تربیتى قرآن است که در این نوشته به صورت فشرده، به مطالعه گرفته مىشود.
فلسفه تربیت در قرآن
گرچه توجه به فلسفه تربیت، پیشینهاى تاریخى به قدمت خود تربیت دارد و هر مربى و نظام تربیتى به گونه اى دیدگاههاى زیربنایى و فلسفى این حوزه معرفتى را نیز به بحث گرفته است، ولى جداسازى فلسفه تربیت از روش تربیتى همچنان فلسفه سایر علوم، گذشته چندان درازى ندارد. تعریفهایى که براى (فلسفه تربیت) ارائه شدهاند، به صورت روشن و تا حدودى همصدا پیوند بایدهاى نظام اخلاقى را با مباحث کلى و فلسفى تردید ناپذیر مىدانند، از آن جمله گفتهاند:
عناصرى که تشکیل دهنده یک نظام تربیتى هستند و به صورت نظامدار و منطقى با هم ارتباط دارند، در حقیقت برآمده و متأثر از پرسشها و بحثهاى کلىاند که ماهیت فلسفى و وجود شناختى دارند و از چیستى انسان (موضوع تربیت) و ارزشهاى انسانى (محتواى قابل انتقال به تربیت شونده) که دو عنصر اساسى در نظام تربیتى مىباشند، سخن مىگویند. [1]
جان دیوئى مىنویسد:
(اگر بخواهیم تعلیم و تربیت را به عنوان جریان تشکیل گرایشهاى اساسى، عقلانى و عاطفى نسبت به طبیعت و همنوعان تلقى کنیم، در این صورت ممکن است فلسفه را به صورت تئورى کلى یا اساس فطرى تعلیم و تربیت تعریف کنیم.) [2]
هاروى سیگل مىنویسد:
(مقصود فلسفى بودن فرد در ارتباط با آموزش و پرورش یعنى به دست آوردن یک احساس معنى، هدف و تعهد شخصى رضایت بخش براى هدایت فعالیت هاى او به عنوان یک مربى.) [3]
در تعبیرهایى از این دست، این مطلب به چشم مىخورد که موفقیت یک نظام تربیتى در گرو این است که تکیه بر یک دید کلى قانع کننده در مورد هستى، انسان و چیستى مفاهیم نظام تربیتى داشته باشد. دانشى که این نیاز را برآورده مىسازد فلسفه آموزش و پرورش نام دارد.
شهید مطهرى در مطالعات تفسیرى تربیتى خویش، به این مهم به طور جدى توجه داشته و در کنار تلاش گستردهاش جهت تبیین روشن تمامىعنوانهاى کلیدى تربیت که محور عمده فلسفه آموزش و پرورش را تشکیل مىدهند. [4] در پرتو آیات قرآن، به مطالعه انسان، جهان و آفریدگار هستى مىپردازد.
تربیت پذیرى انسان
از نگاه استاد، قرآن، انسان را موجودى مىشناسد، مرکب از بدن و روح که هویت الهى دارد [5] (و نفخت فیه من روحى) (حجر/ 29) و این روح، زاییده عنصر مادى وجود او است، (ثم أنشأناه خلقاً آخر) ولى نباید در دامن مادر طبیعت محبوس بماند، بلکه باید راه تکامل را بپیماید و گرنه در (اسفل سافلین) که چهره آن جهانىاش جهنم است: (فامّه هاویه) (قارعه/ 9) باقى مىماند. [6]
انسان در بعد الهى خود، از آغاز آفرینش، برخوردار از فطرت متعالى و انسانى مىباشد. حقیقت فطرت عبارت است از ویژگىهاى انسانى و گرایشهاى فطرى [7] مانند دین خواهى، حقیقت جویى، زیبایى دوستى، گرایش به پرسش و علاقهمندى به اخلاق که بالقوه موقع تولد در انسان وجود دارند و باید به فعلیت رسیده، راه رشد را طى کنند. [8] قرآن در این باره مىفرماید:
(فأقم وجهک للدین حنیفاً فطرت الله التى فطر الناس علیها لاتبدیل لخلق اللّه ذلک الدین القیّم) (روم/30)
پس روى خود را متوجه آیین ناب کن! این فطرتى است که خداوند، انسان را برآن آفریده، دگرگونى در آفرینش الهى نیست این است آیین استوار.
قرآن جهان را در خدمت تربیت انسان دانسته است و در پرتو مطالعه کتاب هستى، باور به غیب و شناخت عقلانى و علمىآفریدگار هستى که آمیزه اى از رشد حقیقت جویى و تقرب به خداوند است، رشد و تربیت انسان را تحقق پذیر مىداند:
(دستگاه عقل و فکر انسان از راه حس، قوام و مایه و قوت مىگیرد. راه عبور به معقولات از میان محسوسات مىگذرد، و به همین دلیل، قرآن دعوت به تدبر در همین محسوسات کرده است، زیرا از همین محسوسات باید به معقولات پى برد، ولى نباید در عالم محسوس متوقف شد، (إنّ فى خلق السموات و الأرض و اختلاف اللیل و النهار لآیات لاولى الالباب) (آل عمران/190)، یعنى در خلقت آسمان و زمین، در مشاهده همین پیکر عالم و پوسته و قشر عالم، نشانه ها و دلایلى بر روح عالم و لب و مغز عالم است.) [9]
اساس، عالم غیب است. این شهادت، ظهورى است از غیب و آیه، نشانه و علامتى است براى غیب. آیه را در جایى مىگویند که یک چیز ماهیتش اشاره به جاى دیگر باشد، پس عالم اصلاً وجودش وجود علامتى است و یک مطلبى را دارد به ما مىفهماندأ اگر انسان خودش را آن چنان که هست بشناسد، به عالم ملکوت آشنا شده و عالم ملکوت را شناخته است: [10]
(إنّ فى السموات و الأرض لآیات للمؤمنین. و فى خلقکم و ما یبثّ من دابّة آیات لقوم یوقنون) (جاثیه/43)
(بدین دلیل که در طبیعتِ آیات و نشانههاى الهى، اقتضاى رشد و تعالى نهفته است، نگاه تعالى طلبانه به جهان مىتواند رشد و تکامل انسان را در پى آورد. قرآن در رابطه بإ؛ ههه نقشه سازنده نشانههاى توحید مىگوید:
(واتل علیهم نبأ الذى آتیناه آیاتنا فانسلخ منهاأ و لو شئنا لرفعناه بها و لکنّه أخلد الى الأرض و اتبع هواه) (اعراف/176-175)
بخوان بر آنها حکایت آن کسى را که آیاتمان را در اختیار او قرار دادیم، ولى او خود را از دایره آن آیات بیرون کشید اگر مىخواستیم او را به وسیله آن آیات بالا مىبردیم، اما او خود را به زمین و طبیعت چسباند.) [11]
(انسان اگر در دنیا، با جان عالم آشنا نشد و چشم دلش باز نگردید، در آخرت نابینا محشور مىشود: (و من أعرض عن ذکرى و نحشره یوم القیامة أعمى). مىگوید: چرا مرا کور محشور نمودى (ربّ لم حشرتنى أعمى و قد کنت بصیراً. قال کذلک أتتک آیاتنا فنسیتها) (طه/126-125) تو آن چشم بینا را در دنیا پیدا نکردى و آیات ما را که جلو چشمت بود نمىدیدى، بدیهى است که اینجا هم کورى، هر که در دنیا چشم باطن داشته باشد، اینجا هم چشم دارد.) [12]
بعثت، و پرورش انسان
شهید مطهرى فلسفه بعثت را نیز در حوزه تربیت انسان جست وجو مىکند و در پى این است که ارتباط غیب را با انسان از طریق وحى بر مبناى نیاز او به رشد و تکامل تحلیل نماید و این مطلب را به عنوان یک واقعیت قرآنى و قابل مطالعه در سخنان خداوند مطرح مىکند:
(رب، در قرآن گرچه برگرفته شده از (ربب) به معناى خداوندگارى است و نه (ربو) و (ربى) به معناى پرورش، ولى هیچ یک از تربیت و صاحب اختیارى به تنهایى نمىتواند رساننده معنى رب باشد، در معناى رب هم خداوندگارى نهفته است و هم مربى. خداوند، هم کمال رسان است و هم صاحب اختیار عالم طبیعت. و ماده، هم مخلوق خداوند است و هم مربوب او، هیچ کدام از عوالم ماده کامل آفریده نشده وخداوند همه را در این جهان به کمال نهایى مىرساند و رب العالمین است. اصولاً این جهان، جهان پرورش است
سایر محصولات :
مقاله شهید مطهرى و دیدگاههاى تربیتى
مقاله شهید مطهرى و دیدگاههاى تربیتى...
دوقلوهای همسان 12صدوقلوهای همسان 12ص...
دوستی و دوستیابیدوستی و دوستیابی...
مقاله نقش فضای سبز و اهمیت آن در زندگی انسانمقاله نقش فضای سبز و اهمیت...
دهاندهان...
فایل فلش نوکیا 216 فارسی rm_1187 ورژن 10.01.11فایل فلش نوکیا 216 فارسی rm_1187 ورژن...
مقاله زن از دیدگاه شهید مرتضی مطهریمقاله زن از دیدگاه شهید مرتضی...
دستگاه تناسلیدستگاه تناسلی...
پاورپوینت تحلیل مجتمع مسکونی تالشپاورپوینت تحلیل مجتمع مسکونی تالش...
دانستنیهای بهداشتی انواع بیماریهای واگیر 74صدانستنیهای بهداشتی انواع بیماریهای...
دامپروریدامپروری...
مقاله انقلاب اسلامی و جهانی سازی اسلاممقاله انقلاب اسلامی و جهانی سازی اسلام...
داستان کشف آسپرین 21صداستان کشف آسپرین...
دارو گیاهی 60 صدارو گیاهی 60...
پاورپوینت تحلیل فضای شهریپاورپوینت تحلیل فضای شهری...
مقاله دروغ در دیندارىمقاله دروغ در دیندارى...
خوردگیخوردگی...
پاورپوینت تحلیل فضای شهری میدان دل پوپولوپاورپوینت تحلیل فضای شهری میدان دل...
خام خواری و گیاه خواریخام خواری و...
پاورپوینت تحلیل فضای شهری آگوراپاورپوینت تحلیل فضای...
حل معادلات عددی دیفرانسیلحل معادلات عددی...
مقاله ضرورت تشکیلات اسلامیمقاله ضرورت تشکیلات اسلامی...
حجابحجاب...
پاورپوینت تحلیل فضاهای شهری میدان کنکوردپاورپوینت تحلیل فضاهای شهری میدان کنکورد...
جمعیتجمعیت...
جلوگیری از بیماری قلبی 23صجلوگیری از بیماری قلبی 23ص...
مقاله تواضع و فروتنىمقاله تواضع و فروتنى...
جداول نام علمی مواد شیمیاییجداول نام علمی مواد شیمیایی...
پاورپوینت تحلیل سازه و تأسیسات تالار شهر لندنپاورپوینت تحلیل سازه...
جامعه شناسی از دیدگاه قرآنجامعه شناسی از دیدگاه قرآن...
پاورپوینت تحلیل برج قابوسپاورپوینت تحلیل برج قابوس...
توکسوپلاسموزتوکسوپلاسموز...
مقاله بررسی نقش عدل در اسلاممقاله بررسی نقش عدل در اسلام...
پاورپوینت تحلیل محتوای کتب درسی دوره های ابتدایی و راهنمایی 7 اسلایدپاورپوینت تحلیل محتوای کتب درسی دوره...
توابع ورودیتوابع ورودی...
تنگی تریکوسپیدتنگی تریکوسپید...
پاورپوینت تحلیل فضای شهریپاورپوینت تحلیل فضای...
مقاله آیین مسلمانیمقاله آیین مسلمانی...
تنظیم خانوادهتنظیم خانواده...
پاورپوینت تحلیل سوالهای آزمونپاورپوینت تحلیل سوالهای...
تغذیهتغذیه...
تعیین رابطه هوش عاطفی و مهارت های ارتباطیتعیین رابطه هوش عاطفی و مهارت های...
تعارض وماهیت آنتعارض وماهیت آن...
مقاله عبادت به معنای اظهار ذلّتمقاله عبادت به معنای...
تعادل و اختلالات آن 35 صتعادل و اختلالات آن 35 ...
پاورپوینت تجهیزات انتقالپاورپوینت تجهیزات انتقال...
تصفیه آبتصفیه آب...
پاورپوینت تجزیه و تحلیل بهای تمام شده حجم فعالیت و سودپاورپوینت تجزیه و تحلیل بهای...
تشنجتشنج...
پاورپوینت تب در اطفالپاورپوینت تب در اطفال...
مقاله حسابرسی عملیاتی شرکت گازتوضیحات بیشتر - دانلود
مقاله دما و اثرات آن
مقاله زندگی دوباره بر وفق مراد
مقاله دبیرستان 9 منطقه ی لس آنجلس مرکزی
مقاله حرکت در امتداد یک سازمان برپایه یادگیری
مقاله بررسی میزان مطالعات غیر درسی دانش آموزان دختر و پسر دبیرستانی و رابطه آن با پیشرفت تحصیلی
مقاله از قرون تولید دستی تا عصر تولید ناب
مقاله نقش IT در توسعه اقتصادی و شاخص های توسعه اقتصادی
مقاله برنامه اصلی تولید MPSدر سیستم تولید ETO
مقاله برنامه ریزی احتیاجات مواد MRP
مقاله بررسی نیروگاه سیکل ترکیبی شهید رجایی قزوین
مقاله روش تدریس ایفای نقش
مقاله سازمان حفاظت اطلاعات ارتش جمهوری اسلامی ایران
کلمات کلیدی :قاله شهید طهرى نظا تربیتى تربیت انسان فلسفه تربیت تربیتى قرآن این است ىrlm شود فلسفه آوزش شهید طهرى هاى تربیتى انسان تربیت تربیتى فلسفه پرورش خداوند فلسفى
